Vücudumuzda hücreler arasında ilişkileri belirleyen kurallar vardır. Bu kuralları genlerimiz belirler. Hangi hücre ne iş yapacak, ne kadar yaşayacak, ne kadar çoğalacak, kimlerle komşuluk yapacak, neye benzeyecek gibi belirlenmiştir. Bu kuralları kontrol eden vücudun kolluk kuvvetleri, immün sistem dediğimiz bağışıklık sistemidir. Bunlar vücutta dolaşarak kontrolü sağlar. Kurallara uymayan hücreleri engeller.
Hücrelerin aileden gelen bazı bozuk genlerden (onkogen) dolayı davranışları değişebilir. Buna çevresel etkiler; radyasyon, kimyasal kirlilik, beslenmemizdeki etkiler, stresin yarattığı etkiler ve son zamanlarda herkesin söylediği birçok kanserojen denen etkiler ile yeni genetik bozulmalar eklenir. Bu değişimler hücrelerin şeklini ve davranışını değiştirir, hücrede kişilik değişikliği olur. Düzene uymayan, asi, güçlü ve kontrolsüz hücreler oluşur.
Bu asi hücrelerin çoğunu savunma sistemimiz (immün sistem) bulur ve yayılamadan yok eder. Çok yetenekli, kendini iyi saklayan, kimliği tespit edilemeyen, birçok etkiye dirençli, hızlı çoğalan ve anne karnında bizi oluşturan ilk hücreye (kök hücreye)benzeyen kanser hücresi oluşur. Kanser hücresi; vücuttaki kontrolleri aşarak hastalığın oluşmasına neden olur. Hangi organdan kaynaklanıyorsa oranın kanseri; mide, akciğer, rahim, meme diye isimlendirilir.
Tedavideki zorluk şudur; bu hücreler bizim vücudumuzda oluşurlar, bu nedenle yabancı gibi görülmezler. Bu hücreler dirençli ve güçlüdür, normal hücrelerin yanında her biri olimpiyat şampiyonu gibidir. Verdiğimiz tedaviler bu hücreleri yok etmek için çabalar bunu da başarır ancak bu sırada normal vücut hücrelerini de yok eder. İlaç tedavileri (kemoterapi) ve ışın tedavileri (radyoterapi) kanser hücrelerine en çok zararı verecek dozda uygulanır. Bu sırada istenmeden de olsa normal hücrelerimize de zarar verir. Yan etkiler; saçlar dökülür, kan hücreleri azalır, karaciğer ve böbrek fonksiyonları bozulur, ağızda yaralar gibi problemler oluşur. Tedaviler bu durum gözetilerek ve vücudu koruyarak verilebilir.
Bu savaşta bazen başarılı olup kanser hücrelerinin sayısı çok azaltılır, bazen de kanser hücreleri saldırılarımıza direnç gösterir. Normal hücrelerimiz çok hasar alır ama kanser hücreleri yeterince yok edilemez.
Kanser tedavisinde yeni gelişmeler ile yeni tedaviler aranmaktadır. Savunma sistemimiz (immün sistem) eğitilir, uyarılır, kanser hücrelerini daha iyi tanıyacak hale getirilir. İmmün modülatör tedaviler ile daha başarılı sonuçlar alınır. Yeni araştırmalar ile kanser hücreleri daha iyi tanınarak kişiye özel yani kanser hücresinin yapısına özel güdümlü spesifik tedaviler yapılır. Bu tedaviler daha az toksik ve daha başarılıdır. Yeni ilaç araştırmaları da bu yönde ilerlemektedir.
Önemli olan kanserden korunmaktır. Olmaması için çabalamak ve erken tanımak için gerekenleri yapmaktır. Sağlıklı yaşam önerileri bunlar içindir. Sigaranın kullanılmaması çok önemlidir. Önerilen kanser taramalarının yapılması, erken tanı hayat kurtarıcıdır.