Randevu Al

Aç Kal Uzun Yaşa

Yoshinori Osumi açlık durumu halinde vücudumuzun işleyişini araştıran Japon asıllı bir hücre biyoloğu. Osumi açlık durumunda; hücrenin kendi kendini sindirmesi ”tıp dilinde otofaji” olarak adlandırılan bu savunma mekanizmasının yenilenmesinin nasıl çalıştığını ortaya çıkarmıştır. Bu araştırma sonucunda Osumi 2016 yılında Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülüne layık görülmüştür.

3 gün boyunca aç kalmanın, vücudun savunma mekanizmasını yenilediğini ortaya koyan bu araştırma özellikle savunma mekanizması oldukça hasar görmüş kanser hastaları ve yaşlanma ile mücadele alanlarında yakın zamanda insanlığa fazlasıyla yarar sağlayacağa benziyor. ”Ohsumi’nin keşifleri, hücrenin içeriğini nasıl ayrıştırdığını anlamamızı sağladı. Bunun yanı sıra araştırmalar, otofajinin açlığa adapte olma ya da enfeksiyonlara verilen yanıt gibi birçok fizyolojik süreçteki temel önemini anlamamıza da yardımcı oldu. Otofaji genlerindeki mutasyonlar, hastalıklara neden olurken otofajik süreçler, kanser ve nörolojik hastalıklar gibi bazı vakalarda önemli rol oynamaktadır” şeklindeki açıklama da bu fikri kanıtlar niteliktedir.

Otofaji Nedir?

Vücudumuzda bulunan milyonlarca hücrenin bazı durumlarda aynı insanlar gibi hareket ettiğini biliyor muydunuz? Onlarda tıpkı bizler gibi çöplerini özel torbalara yerleştiriyor (otofagozomlar) ve daha sonra çöp konteynerlerine  taşıyorlar (lizozomlar). Bu çöplerden işe yaramayacak olanları sindirirken, geri dönüşümü sağlanabilecek olanlarını yeniden dönüştürerek enerji üretiminde kullanıyorlar. İşte otofaji terimi bu işlemin hepsi olarak tanımlanıyor. Bir başka deyişle; hücre içi makro moleküllerin ve organellerin bir kesecik içine alınarak lizozomlara yönlendirilmesi ve lizozom organeliyle birleşerek burada parçalanmasına yol açan bir mekanizmadır.

Otofaji mekanizması insanlarda dahil olmak üzere bütün canlılarda mevcut bir yapıdır. Otofaji vücudumuz için ise oldukça faydalı. Otofaji sayesinde hücreler ihtiyaç duymadıkları artık maddelerden hatta gereksiz enerjiye sebep olabilecek fazla hücrelerden temizlenebiliyor. Bu sayede vücudumuz erken yaşlanmayı bile engelleyebiliyor.

Otofaji Mekanizması Nasıl Daha Etkili Çalışır?

Vücudumuz stres altında daha etkili bir şekilde çalışıyor. Uzun süreli açlık durumunda hücre, enerji üretimini kendi iç imkanlarını kullanarak arttırmaya çalışıyor ve elbette ilk olarak bu artan enerjiyi kendi içindeki çöpleri ve patojen bakterileri sindirerek başlıyor.

Uzun süreli açlık vücudun savunma mekanizmasını yenilemekte.  3 günlük sadece su tüketilen açlık hali vücudun yeni akyuvarlar oluşumunu tetikleyerek vücudun bağışıklık sistemini tam anlamıyla yenilenmesini sağlıyor. Hatta 3 günlük oruç yaşlı insanlarda bile vücudun bağışıklık sistemini komple yenileyerek vücudu daha dinç hale getiriyor

Vücudu aç bırakmak kök hücreleri tetikleyerek yeni akyuvar hücrelerinin üretimini arttırıyor. Bir başka deyişle açlık; vücuttaki kök hücrelerdeki bir düğmeyi aktif hale getirerek, vücudun bağışıklık sisteminin yenilenmesini gerçekleştiriyor.

Bağışıklık sistemi zarar görmüş hastalarda özellikle kemoterapi gören kanser hastalarında oldukça faydalı olmakta. Bunun yanı sıra bağışıklık sistemi yaşlanma etkisiyle zayıflamış ve basit hastalıklara bile direnç gösteremeyen yaşlı hastalarda da açlığın faydalı olabilir.

Kök Hücrelere Etkisi Nedir?

Açlık kök hücrelere ”Aktif Ol” emri vererek onların bağışıklık sistemini yeniliyor. Bu olayın en can alıcı kısmı ise vücut bağışıklık sistemini yenilemek için harcayacağı enerjiyi tamamiyle gereksiz hücre ve atıkları yok ederek sağlıyor.

Uzun süreli açlık hali elbette glikoz ve yağ depolarının kullanması sebebiyle vücudu zorlayacaktır. Ancak aynı zamanda beyaz kan hücrelerinin (lökosit) büyük bir kısmını yok ederek kök hücre bazlı rejenerasyonu tetikleyecek ve yeni bir bağışıklık sistemi oluşturacaktır.

Açlık döngüleri; kemoterapi ya da yaşlanma nedeniyle aşırı hasar görmüş bir sistemde bile oldukça etkili bir yöntem oluyor. Bu durumlar da  vücut normal bir birey gibi yeni bir bağışıklık sistemi oluşturabiliyor.

Açlık  kanser hücrelerini azaltıyor

Kanserli hastalar için hayat kurtarıcı etkiye sahip olan kemoterapi hastaya faydasının yanı sıra oldukça zarar veren de bir yöntem olarak biliniyor. Elbette bu zararın temel sebebi olarak vücudun bağışıklık sistemini yıpratması gösteriliyor. Uzun süreli açlığın ”72 saat” kemoterapinin zararlı etkilerini büyük miktarda azaltıyor.

Açlık sırasında kanser riskini ve tümör büyümesini arttıran bir hormon olarak bilinen PKA enziminin de vücutta azaldığını tespit edilmiştir. ”Uzun süreli açlık süresince vücut hücreleri azalan enerjiyi korumaya çalıştıkları için öncelikli olarak hasarlı ve çok verimli olmayan bağışıklık hücrelerini yok  ediyorlar. Uzun süreli açlığın sadece bağışıklık sistemini değil diğer organ ve sistemleri de olumlu etkileyeceğini savunuluyor.

Sosyal Medyada Paylaşın

Son eklenen makale yazıları
Yağlar ve Şekerler

25 Haziran 2019

Uzun Ömür

25 Haziran 2019

Etiketler

Merak ettiğiniz konu ile ilgili tüm içeriklere erişmek için etiket seçiniz.